Sáng 17/2/1979, tiếng đại bác rền vang, khói lửa cuồn cuộn tràn qua thị xã Lào Cai yên bình bên dòng Nậm Thi. Ông Lê Văn Tộ – chồng bà Phượng, chiến sĩ tự vệ thị xã – đã cầm súng cùng đồng đội chặn bước quân thù. Ông hy sinh ngay trong ngày đầu tiên, khi vợ ông ôm 5 đứa con nhỏ chạy dạt vào rừng, đứa lớn nhất mới 14 tuổi, đứa bé mới ba tháng tuổi.

Mất chồng, mất chỗ dựa, bà Phượng một mình gánh cả gia đình. Những năm tháng chạy loạn, nương nhờ họ hàng, bà vừa nuốt nước mắt vừa làm đủ mọi nghề để nuôi con.

Thế nhưng, tai họa một lần nữa lại đến. Người con gái đầu lòng – khi ấy 24 tuổi, chịu thương chịu khó, gác lại chuyện chồng con để đỡ đần mẹ và lo cho các em – đã ra đi trong một chuyến đò định mệnh. Hôm ấy, chiếc đò vượt sông Nậm Thi chở quá tải, gặp dòng nước xiết, lật úp. Nhiều người bị cuốn đi, trong đó có cô gái cả của bà.

Bên dòng sông Nậm Thi, nơi chồng bà đã ngã xuống trong ngày đầu cuộc chiến, mười năm sau lại cướp đi của bà đứa con thương yêu nhất. Nước mắt khóc chồng chưa khô, bà lại mất đi “cánh tay phải” của mình. Người mẹ già ấy chỉ biết nấc nghẹn một câu: “Sao ông lại dắt con của tôi đi sớm thế hả ông…”.

Bà Phượng bên bàn thờ của chồng

Sau những biến cố đau đớn, bà Phượng cùng bốn người con còn lại tiếp tục vật lộn với cuộc sống nghèo khó. Các con chỉ học hết phổ thông, rồi sớm đi làm thuê để mưu sinh.

Giờ đây, tuổi đã cao, bệnh tật bủa vây, bà chỉ còn sống cùng người con trai thứ tư – một bảo vệ với đồng lương ít ỏi, lại phải chăm sóc người vợ mắc ung thư. Người con út – từng được bà bồng trên tay khi chạy giặc năm xưa – cũng đã mất sớm vì bệnh tật.

Trong căn nhà tạm xiêu vẹo, nhiều chỗ chắp vá bằng giấy bạt, bà Phượng ngồi lặng lẽ trước bàn thờ chồng. Đôi mắt đã mờ đục, đôi tai nghe ngơ, bà chỉ có một mong muốn:
“Tôi chỉ mong có một căn nhà nhỏ để thờ ông ấy, rồi khi tôi nhắm mắt, con cháu còn có chỗ thắp cho tôi nén hương”.

Trước hoàn cảnh ấy, đồng đội và những người thương binh Lào Cai đã chung lòng vận động xây cho bà một ngôi nhà cấp 4, rộng chừng 40m², trị giá khoảng 150 triệu đồng. Gia đình bà, dù nghèo khó, cũng hứa góp 40 triệu đồng. Số tiền còn thiếu là 110 triệu đồng – cần sự chung tay của cộng đồng.

87 năm cuộc đời bà Phượng là chuỗi nối dài của bi kịch và hy sinh. Nhưng giữa bóng tối ấy, bà vẫn giữ trong tim một niềm tin vào tình người. Ước mơ cuối đời về một mái nhà không chỉ là chỗ che mưa nắng, mà còn là lời tri ân gửi đến người chồng đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Căn nhà tạm bà Phượng đang sinh sống phải che bạt, giấy để ngăn gió mưa

Hơn lúc nào hết, bà Phượng cần sự sẻ chia. Mỗi tấm lòng – dù nhỏ bé – cũng góp phần giúp bà có được một mái ấm cuối đời, để khép lại nỗi đau chiến tranh, mở ra sự bình yên sau cùng.

Mọi sự hỗ trợ xin gửi về:

• Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam tỉnh Lào Cai

• Địa chỉ: Tổ Minh Tân 3, phường Yên Bái, thành phố Lào Cai

• Số tài khoản: 8700201006934 – Ngân hàng Agribank Yên Bái

• Chủ tài khoản: Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam tỉnh Lào Cai